大连六部门联合打击春季野外违规违法用火

百度 中国各族人民共同创造了光辉灿烂的文化，具有光荣的革命传统。

2009 сыл.

Туох буолбута

Тохсунньу

• Тохсунньу 3 — Биткоин т?л??р систиэмэ айааччыта Сатоши Накамото блокчейн бастакы блогун о?орбут.
• Тохсунньу 20 — Польша Гданьскай куоратыгар ?АРТнавигация — саха худуо?унньуктарын били??и графиката уонна и живопи?а? диэн ааттаах быыстапка а?ыллыбыт. Уон худуо?унньук кыттыбыт, олор истэригэр: Ольга Скорикова, Андрей Чикачев, Михаил Старостин, Евдокия Романова, Туйаара Шапошникова.
• Тохсунньу 20 — Барак Обама Америка Холбо?уктаах Штааттарын 44-с бэрэсидьиэнинэн буолбут. Кини бу соло?о бастакы афроамериканец.

Олунньу

• Олунньу 2 — Зимбабве?а деноминация буолбут, курса — 1 000 000 000 000 : 1 (1 триллион : 1). 2006-2009 сылларга бу курдук ?с деноминация буолбута, онтон Зимбабве дуоллара эстибитэ.
• Олунньу 7 — Виктория штаакка ойуур уотугар 173 ки?и ?лб?т. Бу Австралия устуоруйатыгар саамай элбэх ?л??лээх айыл?а алдьархайа этэ.

Кулун тутар

• Кулун тутар 31 — Дьокуускайга Саха ?р?сп??б?л?кэтин билим?э уонна техника?а интэлигиэнсийэтин I форума буолбут. Т??рт сиринэн т?г?р?к остуоллар буолбуттар, СГУ Култууратын киинигэр быыстапка ?лэлээбит.
• Кулун тутар 28 — бу чыы?ыла?а планета ?рд?нэн олорор дьоннор бары ?Сир чаа?а? (нуучч. ?Час Земли?) диэн улахан а?ымал акция ыыппыттар. Бу акция с?р?ннээн ?баара?ай сылыйыыны? (нуучч. ?глобальное потепление?) утары охсу?уу.
• Кулун тутар 31 — Дьокуускайга Саха ?р?сп??б?л?кэтин билим?э уонна техника?а интэлигиэнсийэтин I форума буолбут. Т??рт сиринэн т?г?р?к остуоллар буолбуттар, СГУ Култууратын киинигэр быыстапка ?лэлээбит.

Муус устар

• Муус устар 4 — Франция НАТО байыаннай блогар толору т?нн?р?н ту?унан биллэрбит.
• Муус устар 10 — ?кс?к?лээх аатынан культура Киинигэр ?Сааскы сырдык иэйиилэрим? диэн ырыа?ыт Раиса Захарова айар киэ?этэ буолбута.

Ыам ыйа

• Ыам ыйын 10 — Иркутскай уобаласка б?рт?л??т саахалламмыт. ?лб?ттэр ортолоругар к?б?р?нээтэр Игорь Есиповскай баар эбит.

Бэс ыйа

• Бэс ыйын 12 — Ираа??а айдааннаах бэрэсидьиэн быыбара буолбут, дойдуга быыбар т?м?г?н билиммэтэхтэр киэ? утарар тэрээ?иннэри о?орбуттар.
• Бэс ыйын 17 — С? Т?р?т сокуонун преамбулатыгар уонна бастакы ыстатыйатыгар уларытыылар киирбиттэр.
• Бэс ыйын 21 — Референдум т?м?гэр Дания састаабыгар киирэр Гренландия автономията кэ?этиллибит. Бу иннинэ олохтоохтор доруобуйа харыстабылын, орто ??рэхтээ?ини, социальнай к?м?н? бас билэр эбит буоллахтарына, 2009 сылтан ыла полицияны, суут систиэмэтин уонна сир баайын эмиэ дьа?айар кыахтаммыттар.
• Бэс ыйын 22 — Ингушетия бэрэсидьиэнин ?л?р? сатаабыттар. Юнус-бек Евкуров баа?ырбыт.
• Бэс ыйын 25 — Кытайга Google саайтыгар киириини саппыттар. Бу курдук Кытай компартиятын идеологиятыгар с?п т?бэспэт саайтары "Кы?ыл к?м?с хахха" бырайыак чэрчитинэн хааччахтыыллар.

От ыйа

• От ыйын 1 — Арассыыйа?а с??йс??лээх оонньуулары боппуттар.
• От ыйын 5 — Синьцзян-Уйгур аптаныамыйалаах уокуругун (Кытай) Урумчи диэн киин куоратыгар хаан тохтуулаах дьалхаан са?аламмыт. Сылта?а: бу иннинэ хань омук ки?итэ уйгуурдар дьахтары к????лээтилэр диэн сурах тар?аппыт, хань оробуочайдара онтон сылтаан икки уйгуур оробуочайын охсу?ууга ?л?р?н кэбиспиттэр. Хас да хонуктаах дьалхаан т?м?гэр 197 ки?и ?лб?тэ (?ксэ хань омуктар), икки ты?ыынча кэри?э ки?и эмсэ?элээбитэ.
• От ыйын 13 — Саха ?р?сп??б?л?кэтин Кы?ыл кинигэтигэр уларытыылар киирбиттэр.
• От ыйын 15 — АЛРОСА бэрэсидьиэнинэн Федор Андреев буолбут.
• От ыйын 29 — Дьокуускайга ЮНЕСКО и?инэн ыытыллыбыт ?Циркумполярная цивилизация в музеях мира: вчера, сегодня, завтра? диэн норуоттар ыккардыларынаа?ы кэмпириэнсийэ?э араас т?мэллэргэ харалла сытар саха култууратыгар сы?ыаннаах экспонааттар каталогтара тахсар буолуо?а диэн этиллибит.

Атырдьах ыйа

• Атырдьах ыйын 16 — Дьамайка с??р??гэ Усейн Болт Берли??э буолбут Чэпчэки атлетика?а аан дойду ч?мп?йэнээтигэр 100 миэтэрэни 9:58 куо?аран аан дойду рекордун олохтообут.

• Атырдьах ыйын 17 — Хакасия?а Саян-Шушенскай бы?ыкка саахал буолбут, 75 ки?и ?лб?т.

• Атырдьах ыйын 21 — "Мир" сир аннынаа?ы руднигын ??р??лээх бы?ыыга-майгыга арыйбыттар. Арыйыы сиэригэр-туомугар РФ бырабыыталыстыбатын салайааччы Владимир Путин, С? бэрэсидьиэнэ Вячеслав Штыров кыттыбыттар. Ити са?ана АЛРОСА бэрэсидьиэнэ Федор Андреев этэ. Бу Арассыыйа?а алмаа?ы хостуур сир аннынаа?ы иккис рудник, бастакы — "Интернациональнай", 1999 сыллаахха ?лэ?э киирбитэ.

Бала?ан ыйа

• Бала?ан ыйын 4 — АХШ десантнига Стивен Грин Ираакка о?орбут кыыллыы бы?ыытын и?ин хаайыыга 5 олоххо болдьохтоммут.

• Бала?ан ыйын 28 — Ииндийэ Chandrayaan-1 апараата Ыйга ууну булбут.

Алтынньы

• Алтынньы 3 — Азербайджан, Казахстан, Кыргызстан уонна Турция Т??р с?бэтин тэрийбиттэр. 2019 сыллаахха С?бэ?э Узбекистан холбоспут, Туркменистан холбоспокко сылдьар. Ону кытары Венгрия кэтээччи бы?ыытынан баар.
• Алтынньы 13 — ?Саха сирин виртуозтара? (Виртуозы Якутии) ансамбль Алын Новгород Кириэмилин кэнсиэртиир саалатыгар кэнсиэр биэрбит.
• Алтынньы 22 — Дьокуускайга федеральнай университет тэриллиэхтээ?ин ту?унан дойду бэрэсидьиэнэ Дмитрий Медведев ыйаа?а тахсыбыт: Максим Кирович Аммосов аатынан СГУ Хотугулуу-Или??и федеральнай университет буолуохтаах.
• Алтынньы 22 — Windows 7 тахсыбыт. Виндоуска саха тылын клавиатурата аан бастаан эрдэттэн туруоруллубут. Бу иннинэ атын сиртэн туспа хачайдаан ылан туруорунуохха с?п этэ.
• Алтынньы 29 — алтынньы 27—29 к?ннэригэр ?Боронтуустуу са?арааччыларга Саха сирин уобара?а? (?Образ Якутии во франкоязычном мире?, ?Image de la Yakoutie dans le monde francophone?) диэн кэмпириэнсийэни СГУ боронтуус филологиятын кафедрата к???лээн ыыппыт.

Сэтинньи

• Сэтинньи 3 — Чиэхийэ бэрэсидьиэнэ Вацлав Клаус Лиссабоннаа?ы с?б?лэ??э илии баттаан, докумуону олоххо киллэрбит.
• Сэтинньи 4 — суруналыыс уонна артыыс Андрей И Шергин шахтатыгар т???? шоу тэрийбит.
• Ахсынньы 3 — Бразилия?а Рио де Жанейро куоратыгар Анастасия Диодорова 50 м баттерфляй ньыманан устууга инбэлииттэргэ Аан Дойду рекордун олохтообут — 38,86 с?к??ндэ.

?лб?ттэр

• Бэс ыйын 5 — биллиилээх саха т?мэт диэйэтэлэ, бэлиитигэ Филипп Охлопков, С? норуотун ха?аайыстыбатын ?т??лээх ?лэ?итэ. Ил Т?мэн дьокутаата.
• Бэс ыйын 8 — Овчинникова Александра Яковлевна, 1963 — 1980 сыллардаахха Саха АССР ?рд?к? Сэбиэин бэрэсэдээтэлэ.
• Бэс ыйын 10 — Евдокия Коркина (17.12.1917 т?р.) — биллиилээх тюрколог, РСФСР наукатын ?т??лээх диэйэтэлэ, тыл ??рэ?ин билимин дуоктара. Саха сиринээ?и тыл, литэрэтиирэ уонна устуоруйа институтун салайбыта.
• Бэс ыйын 25 — Майкл Джексон, аан дойду аатырбыт ырыа?ыттарыттан биирдэстэрэ, АХШ артыы?а.

• От ыйын 19 — Саха ?р?сп??б?л?кэтин ?рд?к? уордьанынан на?араадаламмыт реставратор Савва Ямщиков.

• Атырдьах ыйын 11 — Оконешников Николай Егорович, саха урбаанньыта.
• Атырдьах ыйын 28 — Афанасий Ильич Тобонов — Саха сирин улуустарыгар ракеталар стуупеннарын т??эрии утары охсуспут саха ки?итэ, уопсастыбаннай диэйэтэл, бэтэринээр.

• Алтынньы 31 — Цянь Сюэсэнь — кытай учуонайа, чинчийээччитэ, Кытай халлаан куйаарын бырагырааматын т?р?ттээччи, АХШ куйаар бырагырааматын кыттыылаа?а, Кытай баллистическай ракеталарын о?орбут ки?и.

• Ахсынньы 16 — Егор Гайдар — Арассыыйа экэнэмии?э уонна бэлиитигэ. 1990-с сыллар са?аланыыларыгар ыытыллыбыт экэниэмикэ реформаларын тэрийээччилэриттэн биирдэстэрэ буоларынан биллэр.